بذل میزانِ قابل‌توجهی از حقوق مالی توسط زوجه، اماره‌ای بر صحت ادعای عسر و حرج وی است.
🔹مرجع صدور:
شعبه 26 دیوانعالی کشور
🔹مستندات
ماده 1130 قانون مدنی
🔹تاریخ رای نهایی:
1393/02/22
🔹شماره رای نهایی: 9309970909900066
✅رای دیوان
در خصوص فرجام‌خواهی آقای ح.خ. فرزند ع. با وکالت خانم الف.ن. به‌طرفیت همسرش خانم ف.ج. فرزند ع. در اعتراض به دادنامه شماره 000637 ـ 19/5/91 صادره از شعبه محترم هفتم دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان که به‌موجب آن رأی شماره 0001360 ـ 3/8/90 شعبه محترم 26 دادگاه عمومی حقوقی اصفهان مبنی بر الزام زوج فرجام‌خواه به مطلقه نمودن زوجه فرجام‌خوانده از نوع طلاق خلعی با مطالبه دویست سکه از مهریه و 5/1 دانگ منزل مصالحه شده به وی و بذل بقیه مهریه در قبال طلاق و نداشتن ادعا نسبت به اجرت‌المثل و نفقه تأیید گردیده است، با امعان نظر و مداقه در جامع از اوراق و محتویات پرونده گرچه درمجموع و با توجه به گذشت حدود پنج سال از ازدواج زوجین در این پرونده می‌گذرد و عدم امکان برقراری رابطه زناشویی محرز شده و دادگاه با عنوان عسر و حرج زوجه می‌تواند حکم به الزام زوج به طلاق زوجه دهد اما نظر به اینکه علاوه بر الزام زوج به طلاق زوجه الزام وی به پرداخت همه مهریه یا قسمت عمده آن در حق زوجه قهراً تحمیل عسر و حرج بر زوج می‌شود خصوصاً در موضوع پرونده که مشکل موجود خارج از اختیار زوج است که قاعده لاحرج در مورد زوج نیز جاری است و برای رفع ضرر و حرج زوج، زوجه‌ای که مدعی است واقعاً در حرج است باید با بذل قابل‌توجه از حق‌وحقوق خود که اماره بر صحت ادعای عسر و حرج وی می‌باشد و از طرفی ضرر زوج بر زوج تحمیل نمی‌شود اقدام نماید که در این خصوص اقدامی صورت نگرفته و پرونده نقص دارد و از طرفی چون عسر و حرج زوجه ناشی از تحقق شرط ضمن عقد بیان‌شده باید ناتوانی جنسی و عقیم بودن زوج حسب مدت مقرر قانونی از زمان دادخواست سپری شود و نیز از شهود طرفین در خصوص اینکه زوجین چه مدت زندگی مشترک داشته و زیر یک سقف زندگی کرده‌اند تحقیق لازم به عمل آید لذا با توجه به نقص تحقیقات در پرونده دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض می‌گردد و پرونده در اجرا بند الف ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی به دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان شعبه هفتم عودت داده می‌شود.
🔹رئیس شعبه 26 دیوان عالی کشور ـ مستشار/پژوهشگاه قوه قضاییه
